Thận trọng khi ký hợp đồng PPP!

Giáo sư Abdelkhaleq Berraamdane, nhận định: “Chính phủ Việt Nam mới chỉ đang thúc đẩy đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư (PPP) thông qua các dự án thí điểm”.

* Ông nhận định thế nào về việc triển khai các dự án theo hình thức PPP của Việt Nam?

- Cho đến thời điểm này, như tôi được biết, mới chỉ có 1 dự án PPP duy nhất ở Việt Nam là Vịnh Hạ Long. Tôi nghĩ, Việt Nam cần sử dụng PPP để phát triển hơn nữa cơ sở hạ tầng, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông.

Tôi đã đến ga Hà Nội để đi du lịch Sapa. Nó chưa tương xứng là nhà ga chính của thủ đô một quốc gia. Việt Nam cần vận động các nguồn lực để cải thiện những công trình như vậy. Nếu có vấn đề về tài chính, hãy kêu gọi đầu tư từ các nước khác, ví dụ như Pháp, để có đủ khả năng và kỹ năng phát triển các hạng mục này.

* Nhìn vào bối cảnh kinh tế của Việt Nam, ông có lời khuyên nào cho việc phát triển các dự án dưới hình thức PPP?

- Những gì tôi có thể khuyên là Việt Nam cần phải hết sức chú ý nếu tiến hành triển khai các dự án PPP để phát triển cơ sở hạ tầng. Dù đối tượng phát triển ở đây là hệ thống sân bay, ga tàu biển hay các cơ sở hạ tầng khác, các bạn nên hết sức thận trọng khi ký hợp đồng, đặc biệt là về mặt tài chính, nếu sử dụng hình thức PPP.

Theo tôi, các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các nhà đầu tư châu Âu, cần sự rõ ràng và minh bạch. Việt Nam cần phải đảm bảo trước tiên các quy tắc về đấu thầu. Điều này đặc biệt quan trọng khi gần đây Liên minh châu Âu (EU) đang dự thảo luật về việc xử phạt các quốc gia áp dụng các biện pháp bảo hộ đối với các doanh nghiệp vi phạm.

Các doanh nghiệp của Việt Nam nên đặc biệt lưu ý, vì dự thảo này có thể được đưa vào áp dụng trong khoảng 1 năm nữa. Sản phẩm của các nước áp dụng bảo hộ sẽ không thể tiếp cận thị trường châu Âu.

Vì vậy, Việt Nam cần phải tự do hóa thị trường công, nhất là khi EU và Việt Nam đã bắt đầu các cuộc đàm phán chính thức về hiệp định tự do thương mại. Việt Nam hoàn toàn có thể thêm một điều khoản liên quan đến thị trường công trong hiệp định này.

* Nhưng Việt Nam phải làm thế nào để thu hút được đầu tư thông qua hình thức PPP?

- Việt Nam có thể kêu gọi các nguồn đầu tư từ châu Âu, vì Ngân hàng Đầu tư châu Âu đã tài trợ rất nhiều các dự án PPP trên toàn thế giới. Các bạn cũng có thể kêu gọi đầu tư từ Ngân hàng Đầu tư châu Á, Ngân hàng Thế giới... Theo tôi, nên huy động tất cả các nguồn tài chính, kể cả các đối tác tư nhân ở Việt Nam.

* Vậy còn vấn đề giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư?

Theo lẽ thông thường, nếu không có sự đảm bảo thì các nhà đầu tư sẽ không tới. Sự đảm bảo có thể về mặt tài chính, nhưng cũng có thể về mặt luật pháp.

Chẳng hạn, việc đảm bảo rằng pháp luật sẽ được tuân thủ tuyệt đối và nếu có tranh chấp xảy ra, họ sẽ có thể tìm tới trọng tài, và trọng tài - thẩm phán là những người có kiến thức về lĩnh vực này và hoàn toàn vô tư. Vì vậy, phía Chính phủ cần phải cho họ những đảm bảo rằng các nhà đầu tư sẽ không có nguy cơ đánh mất tất cả.

* Theo ông, nên để quyền quản lý các dự án PPP cho nhà nước hay tư nhân?

- Theo tôi là cả hai. Chính phủ Việt Nam phải nắm quyền quản lý, vì nếu không nắm quyền các bạn sẽ không thể biết được các dự án đi về đâu.

Vì vậy, một lời khuyên quan trọng là chính quyền (trung ương hoặc địa phương) phải kiểm soát được các dự án PPP mà không nên trao hết quyền quản lý cho các doanh nghiệp. Sau đó, chính quyền có thể giao lại cho một công ty hay tổ chức nào đó thực hiện dự án.

* Cảm ơn ông!

Link to full article